ویژگی‌های پتاسیم یدید چیست؟
مشخصات فیزیکی
پتاسیم یدید با نام‌های تجاری مختلف زیر موجود است:
شربت پیما، SSKI، آیوسات، ThyroSafe و ThyroShield.
پتاسیم یدید یکی از مشتقات مهم از ید است که در صنایعی چون داروسازی، ضد عفونی کننده‌ها و صنعت پلیمر کاربرد فراوانی دارد.
پتاسیم یدید یک نمک متال هالید است که دارای پیوند یونی بین کاتیون پتاسیم (K+) و آنیون یدید (I–) است. بی رنگ تا سفید است، به صورت کریستال‌های بی بو، بی رنگ، شفاف یا تا حدودی مات یا پودر دانه‌ای سفید رنگ ظاهر می‌شود. به صورت بلورهای مکعبی یا پودرمیباشد. در قرار گرفتن طولانی مدت در هوا، به دلیل آزاد شدن ید، زرد رنگ می‌شود و نسبت به رطوبت حساس می‌باشد. پتاسیم یدید طعم بسیار تلخ و شوری دارد.
محلول‌های پتاسیم یدید به راحتی ید عنصری را حل می‌کنند و پتاسیم یدی بسیار محلول در آب است غلظت KI در محلول فقط به دما بستگی دارد. محلول آبی KI خنثی یا کمی قلیایی است (pH 7-9) ولی ید به تنهایی نه اسیدی است نه قلیایی و چندین مطالعه نشان داده‌اند که ید یک آنتی اکسیدان قوی است. پتاسیم یدید غیر‌محلول یک ترکیب یونی است که از یون‌های پتاسیم و یون‌های یدید ساخته شده‌است. بنابراین حاوی یون هیدروژن یا یون هیدروکسید نیست و اسید و باز نیست، بلکه یک نمک است.
KI قطبی است اما مولکول ید در KI محلول است. حلالیت مولکول ید در KI به دلایل مختلفی بستگی دارد که به شرح زیر است: اول، وقتی مولکول‌های ید را در KI اضافه می‌کنیم، دوقطبی یون را ایجاد می‌شود. محلول آبی پتاسیم یدید یک رسانای عالی الکتریسیته است. این نتیجه‌ی وجود یون‌های باردار در محلول است.
واحدهای ید به راحتی تصعید می‌شوند. بخارات ید خود بویی تحریک کننده دارند و سمی هستند. هنگامی که در معرض نور خورشید قرار می‌گیرند به راحتی تصعید می‌شوند، بنابراین آنها را در یک بطری قهوه‌ای رنگ ضد آفتاب نگهداری می‌کنند.
پتاسیم یدید به عنوان یک ماده قابل انفجار در نظر گرفته نمی‌شود.
کاربرد پتاسیم یدید:
- استفاده در ضدعفونی کننده‌هایی نظیر ضدعفونی کننده انسانی و دامی
- پایدار کننده حرارتی در صنعت پلاستیک
- کاربرد‌های آزمایشگاهی در تیتراسیون‌های یدومتری
- کاربرد در داروسازی برای ساخت مکمل‌های مولتی ویتامین و برخی دارو‌های خلط آور
- درمان برخی عفونت‌های قارچی نظیر Sporotrichosis
یک واقعیت جالب و عملکرد در مورد یدید پتاسیم چیست؟
هنگامی که پتاسیم یدید در مراکز بهداشتی مصرف شود، در غده تیروئید جذب می‌شود، بنابراین از جذب هرگونه یدید رادیواکتیو محافظت می‌کند. پتاسیم یدید از قسمت‌هایی از بدن به غیر از غده تیروئید محافظت نمی‌کند و همچنین در برابر سایر اشکال تشعشع محافظت نمی‌کند. پتاسیم یدید (KI) بر تولید هورمون تیروئید تأثیر می‌گذارد و در درمان بیماری‌های مرتبط با هورمون تیروئید، به ویژه موارد شدید تیروتوکسیکوز مفید است. همچنین KI نمکی است که می‌تواند از تیروئید در موارد پرتوگیری بالا محافظت کند. پتاسیم یدید برای درمان پرکاری تیروئید نیزاستفاده می‌شود.
خواص دارویی، ضد میکروبی و غیرمعمول ید چیست؟
ید یک ماده معدنی است که در برخی غذاها یافت می‌شود. بدن برای ساخت هورمون‌های تیروئید به ید نیاز دارد. این هورمون‌ها متابولیسم بدن و بسیاری از عملکردهای مهم دیگر را کنترل می کنند. بدن همچنین برای رشد استخوان و مغز در دوران بارداری و نوزادی به هورمون‌های تیروئیدی نیاز دارد.
ید به غده تیروئید در گردن کمک می‌کند تا هورمون تیروکسین را بسازد. تیروکسین بسیاری از روش‌های عملکرد سلول‌های خاص بدن را کنترل می‌کند. تیروکسین برای رشد استخوان‌ها و اعصاب مهم است و بر نحوه استفاده از پروتئین‌ها، چربی‌ها و کربوهیدرات‌ها در بدن (متابولیسم) تأثیر می‌گذارد.
طیف فعالیت پوویدون یدین یکی از معدود ضد میکروبی‌های موضعی است که بر روی باکتری‌ها، چندین ویروس، قارچ‌ها، هاگ‌ها، تک یاخته‌ها و آمیب موثر است.
به عنوان یک عنصر خالص، ید یک نافلز براق بنفش مایل به سیاه است که در شرایط استاندارد جامد است. به راحتی تصعید می‌شود (از حالت جامد به حالت گاز تبدیل می‌شود در حالی که شکل مایع را دور می‌زند) و بخار بنفش از خود خارج می‌کند. اگرچه از نظر فنی غیر فلزی است، اما برخی از ویژگی‌های فلزی را نشان می‌دهد.
پتاسیم یدید چه خواص خطرناکی دارد؟
- خوردگی/ تحریک پوست
- آسیب جدی چشم / سوزش چشم
- حساسیت تنفسی یا پوستی
- جهش زایی سلول‌های زایا
- سرطان زایی
- سمیت تولید مثلی
- سمیت اندام هدف خاص
- بثورات پوستی
- تورم غدد بزاقی
- یدیسم (طعم فلزی، سوزش دهان و گلو، درد دندان و لثه، علائم سرماخوردگی و گاهی ناراحتی معده و اسهال)
بزرگسالان باید از مصرف طولانی مدت دوزهای بالاتر بدون نظارت مناسب پزشکی خودداری کنند. مصرف بیشتر می‌تواند خطر عوارض جانبی مانند مشکلات تیروئید را افزایش دهد. ید در مقادیر بیشتر می‌تواند باعث طعم فلزی، درد دندان و لثه، سوزش در دهان و گلو، ناراحتی معده و بسیاری از عوارض جانبی دیگر شود.
چگونه از یدید پتاسیم در زندگی روزمره استفاده می‌شود؟
امروزه یدید پتاسیم به طور گسترده در بسیاری از صنایع استفاده می‌شود. این ماده عمدتاً برای تولید داروها، مایعات ضدعفونی کننده و مکمل های غذایی (ید لوگول) استفاده می شود.
حلالیت KI در آب چقدر است؟
1 گرم یدید پتاسیم را می‌توان در 0.7 میلی لیتر آب، 0.5 میلی لیتر آب جوش، 22 میلی لیتر اتانول، 8 میلی لیتر اتانول در حال جوش، 51 میلی لیتر اتانول مطلق، 8 میلی لیتر متانول، 7.5 میلی لیتر استون، 2 میلی لیتر آب حل کرد. گلیسیرین و حدود 2.5 میلی لیتر اتیلن گلیکول.
شیوه نگهداری و انبار پتاسیم یدید:
باید در محیط خشک و خنک و به دور از نور مستقیم آفتاب، گرما و یا سرمای شدید و در ظروف کاملا پلمپ شده نگهداری شود.
برای نگهداری پتاسیم یدید نباید در نزدیکی آن اسید یا باز قوی و همچنین اکسید کننده‌ی قوی قرار گیرد.
ایمنی:
پتاسیم یدید در شرایط دما و فشار معمولی پایدار است و خواص خود را از دست نمی‌دهد. در صورت برخوورد با چشم یا پوست باید با آب تمیز به صورت مکرر شست و شو انجام داده‌شود.