عملکرد پری بیوتیک‌ها و فیبرهای مؤثر بر میکروبیوم روده
پریبیوتیکها موادی هستند (عمدتا فیبرها) که توسط آنزیم‌های گوارشی و شرایط دستگاه گوارش تجزیه نشده و به صورت دست نخورده باقی می‌مانند. این مواد به صورت مواد اولیه جهت تغذیه پروبیوتیک‌ها (میکروارگانیسم‌های موجود در دستگاه گوارش) استفاده و به موادی مانند اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه، لیپو پلیساکاریدها، اگزو پلیساکاریدها، آنزیم‌ها، متابولیت‌های مختلف دیگر مانند ویتامین‌ها و اسیدهای آمینه که به همگی این‌ها پست بیوتیک می‌گویند، تجزیه می‌شوند.
اکثر فیبرها کربوهیدرات‌های غیرقابل هضم هستند که از گیاهان به دست می‌آیند. به عنوان مثال، سیب، لوبیا سیاه و کلم بروکلی از جمله منابع عالی فیبر هستند.
وجود پریبیوتیکها خود باعث تحریک رشد و فعالیت باکتری‌های مفید روده شده که این عمل باعث بهبود کارکرد دستگاه گوارش و بهبود سلامتی جاندار می‌شود.
مکمل سین‌بیوتیکی تولید شده در شرکت وریا فارمد پارس مناسب برای دام، طیور، آبزیان، حیوانات خانگی و… با دارا بودن انواع پروبیوتیک‌ها و پریبیوتیکها می‌تواند به عنوان مکملی مناسب در جیره غذایی این حیوانات استفاده شده و از فواید آن بهره‌مند شد.
کربوهیدرات‌های غیر قابل هضم به عنوان پریبیوتیکها و یا فیبرهای قابل تخمیر طبقه‌بندی می‌شوند و به نوعی در دسته فیبرهای رژیمی نیز قرار می‌گیرند. نکته مهم این است که تمامی فیبرهای غذایی را نمی‌توان به عنوان منابع پری‌بیوتیک طبقه‌بندی کرد.
مزیت‌های مصرف پروبیوتیک‌ها
روده بزرگ، سلامت روده را از طریق مکانیسم‌های مختلف بهبود می‌بخشد. مطالعات نشان داده‌است که مصرف پریبیوتیکها سلامت روده را تحریک می‌کنند و با تنظیم حرکات روده، ایمنی بدن را کنترل کرده و از طریق کنترل شرایط بدن بر کاهش اختلالاتی مانند التهاب روده و سندروم روده تحریک‌پذیر، بهبود میکروبیوم روده و بهبود گوارش مفید هستند. همچنین تولید متابولیت‌ها، پلی‌ساکارید‌های خارج سلولی و اسیدهای چرب کوتاه زنجیر که از مواد مورد نیاز بدن جانداران هستند.
از جمله تاثیرات مثبت دیگر استفاده از پریبیوتیکها می‌توان به افزایش تعداد باکتری‌های مفید دستگاه گوارش اشاره کرد. پریبیوتیکها به عنوان ماده اولیه توسط میکروبیوم مفید روده مصرف می‌شوند و میکروبیوم با مصرف این مواد به رشد خود ادامه داده و به تدریج جمعیت میکروبیوم مفید روده افزایش می‌یابد.
انواع پری‌بیوتیک‌های رایج
مهمترین و رایج‌ترین پریبیوتیکها شامل:
اینولین
فروکتو الیگوساکاریدها (FOSs)
گالاکتو الیگوساکاریدها (GOSs)
لاکتولوز
پلی دکستروز
ایزومالتو-الیگوساکاریدها (IMOSs)
گزیلوالیگوساکاریدها (XOSs)
لاکتیتول و غیره می‌باشند.
مصرف کم این ترکیبات به صورت روزانه رشد بیفیدوباکتریوم‌ها و لاکتوباسیلوس‌ها در روده را تحریک می‌کنند.
عملکرد پریبیوتیکها
آنزیم‌های گوارشی موجود در دستگاه گوارش توانایی هیدرولیز کردن پیوندهای پلیمری مولکول‌های پری‌بیوتیک را ندارند و به همین دلیل پریبیوتیکها می‌توانند بدون تغییر و تجزیه نشده به روده بزرگ رسیده و یا حتی بدون تغییر دفع شوند. پریبیوتیکها تنها در حالتی تجزیه می‌شوند که توسط باکتری‌های مفید روده مانند لاکتوباسیل‌ها و بیفیدوباکترها استفاده شوند. جامعه میکروبی دستگاه گوارش که از حداقل هزار گونه میکروبی مختلف در روده انسان و دیگر جانورانن تشکیل شده است بر بازده انرژی در میزبان مانند دریافت انرژی، انتقال، تبدیل انرژی و ذخیره‌سازی آن تاثیر بسزایی دارد. در نشخوارکنندگان مقدار زیادی از دریافت انرژی از بخش پلی‌ساکاریدی جیره است که توسط خود میزبان قابل هضم نیست. این بخش پلی‌ساکاریدی توسط میکروبیوم ساکن در دستگاه گوارش جاندار به متابولیت‌های اولیه تبدیل شده و در این حالت می‌تواند توسط روده جانور به عنوان مواد مغذی جذب شود.
تقسیم‌بندی پریبیوتیکها
پریبیوتیکها به طور کلی به دودسته‌ی درون‌زا و برون‌زا تقسیم می‌شوند.
پری‌بیوتیک‌های درون‌زا
یک مثال رایج از پری‌بیوتیک‌های درون‌زا در انسان، شیر مادر است که حاوی الیگوساکاریدهایی است که از نظر ساختاری شبیه به گالاکتولیگوساکاریدها بوده که به آنها الیگوساکاریدهای شیر انسان گفته می‌شود. الیگوساکاریدهای شیر انسان باعث افزایش جمعیت باکتریایی بیفیدوباکترها در نوزادان تغذیه شده با شیر مادر می‌شوند و سیستم ایمنی نوزاد را تقویت می‌کند. مصرف شیر مادر توسط نوزادان به دلیل دارا بودن پری‌بیوتیک بر بهبود میکروبیوم مفید روده نوزاد اثر گذاشته و به ایجاد یک ترکیب میکروبی سالم در روده نوزادان کمک می‌کند.
پری‌بیوتیک‌های برون‌زا
مواد غذایی مانند پیاز خشک، مارچوبه خام، جو خام، جو تصفیه نشده، آرد سبوس‌دار، سیر خشک خام به عنوان ترکیباتی غیرقابل هضم طبقه‌بندی شده و در دسته پریبیوتیکها قرار می‌گیرند.
نوع غالب فیبر پریبیوتیکها ممکن است بسته به غذا متفاوت باشد، مثل جو و جو دوسر که دارای مقادیر بالایی از بتا گلوکان (beta-glucans) هستند ولی میوه‌ها یا انواع توت‌ها حاوی پکتین، پیاز و سیب‌زمینی ترش سرشار از اینولین و الیگوفروکتوز (Oligofructose) بوده و حبوبات حاوی نشاسته مقاوم هستند.
پری‌بیوتیک‌های توصیه شده برای مصرف گوساله‌ها
طبق نتایج به دست آمده از مطالعات انجام شده، استفاده از چندین نوع الیگوساکارایدها برای داشتن عملکرد خاص در گوساله‌ها پیشنهاد می‌شود:
الیگوساگاریدهای مانان (MOS) قندهای مانوز پیچیده‌ای هستند که از کلونیزه شدن پاتوژن‌ها در دستگاه گوارش جلوگیری می‌کنند.
همچنین استفاده از فروکتو الیگوساکاریدها (FOS) باعث کاهش بروز و شدت بیماری‌های روده‌ای می‌شود. فرض بر این است که این قند می‌تواند از چسبیدن انتروباکتریاسه‌ها به خصوص اشرشیا کلی و سالمونلا به اپیتلیوم روده جلوگیری کند.
گالاکتوزیل لاکتوز (GL) یک تری‌ساکارید (گالاکتوز به همراه لاکتوز) است که از ترکیب آنزیمی آب پنیر با بتا-گالاکتوزیداز تولید می‌شود. استفاده از گالاکتوزیل لاکتوز در گوساله‌ها تاثیر بسیار زیادی بر سلامت این جاندار دارد.
استفاده ازاین سه ماده در خوراک گوساله‌ها می‌تواند بر بهبود رشد گوساله‌ها نیز تاثیرگذار باشد.
جمع‌بندی
پریبیوتیکها موادی هستند که به عنوان موادی غیر قابل تجزیه در روده شناخته شده و می‌توانند به صورت دست نخورده دفع شوند. بیشتر فیبرها نیز در این دسته قرار می‌گیرند. این مواد به عنوان مواد اولیه توسط میکروبیوم مفید روده قابل استفاده هستند. میکروبیوم مفید روده عمدتا شامل لاکتوباسیلوس‌ها و بیفیدوباکتروم‌ها هستند که با مصرف پریبیوتیکها به عنوان ماده اولیه، جمعیت خود را افزایش داده و باعث افزایش اثر مثبت خود بر جاندار می‌شوند. مهمترین پریبیوتیکها شامل اینولین، فروکتو الیگوساکاریدها (FOSs) و گالاکتو الیگوساکاریدها (GOSs) هستند که باکتری‌های مفید روده یا پروبیوتیک‌ها با مصرف آنها می‌توانند اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه، لیپو پلیساکاریدها، اگزو پلیساکاریدها، آنزیم‌ها، متابولیت‌های مختلف دیگر مانند ویتامین‌ها و اسیدهای آمینه که به همگی این‌ها پست بیوتیک می‌گویند، تولید کنند.
مکمل سین‌بیوتیکی تولید شده در شرکت وریا فارمد پارس مناسب برای دام، طیور، آبزیان، حیوانات خانگی و… با دارا بودن انواع پروبیوتیک‌ها و پریبیوتیکها می‌تواند به عنوان مکملی مناسب جهت بهبود سلامتی این جانداران در جیره غذایی‌شان استفاده می‌شود.